دوو تير بؤ يةك نيشان؟
طةندةلَى
و تيرؤر...
ئةوةى ئةمرِؤ دونياى
هةراسان كردوة و زوربةى
ولاَتانى دونياى خستؤتة
بةرةيةكةوة بؤى. مةسةلةى
تيرؤر و تيرؤرستانة . ئةوةى
ئةم بةرةيةى دروستكردووة
خؤى دروستكةرى طةورةتيرين
تيرؤستانى جيهانة،بؤية
مةرج نية ئةوةى ئةمرؤ
دروستى دةكةى لةداهاتودا
بةرةنطارى نةبيتةوة.
وة
هةرضةندة مةترسيةكانى
تيرؤر طةورةبن لةسةر
ولاَت و كؤمةلَطا ،مةترسيةكانى
طةندةليش هيضان كم ترنية
و دةبيَتة ليَك ترازانى
هةموو جومطةو بنةماكانى
ولاَت و حكومرانى بة جؤريَك
دةطاتة ئاستى بيَزارى
تةواوى هاولاَتيان و
روخان وهةلَوةشانةوةى
سيستم و دةركردنى حوكومران
و سةرؤكةكانى ليَدةكةويَتةوة
، هةروةك ضؤن لة نمونة
زيندوةكانى ئيَستاى ولاَتانى
رؤذهةلاَتى ناوةراست
و ناوضةكةدا دةيبينين
و بةردةوامة.
وةكةندةلَى
دةتوانين بلَين هةر كاريَكة
يان هةر مافيَكة يان شمة
ك و سامانيَكة كة
مرؤظ بةدةستى دةهيَنيَت
لةريَطةيكى ناشةرعيةوة
كة خؤى لةبنةرِتدا بة
ثيَى ياسا ئةو مافةى يان
ئةو شتة ناتوانيَت بةدةست
بيَنيَت ، ليَرة واتة
دةتوانين بلَين كة طةندةلَى
مةترسية لةسةر ماف و سةروةتو
كارى خةلَكانى تر، با
بيَينة سةر خالَى هاوبةشى
تيرؤ رو طةندةلَى :
ئةكتةرةكانيان :
هةردووكايان
،تيرؤر و كةندةلَى ئةكتةرةكانيان
هاوشيَوةى يةكن. ئةكتةرى
سةرةكى لة تيرؤر كةسيَكة
كة لةدةرةوةى ياسادا
كارةكانى ئةنجام دةدات.
واتا قاضاخى ياساية ،وة
ئةوكارةى كة دةيكات خستوية
تية بةرةى دذ بة ياسا . لةهةمان
كاتدا ئةكتةرى طةندةليش
بةهةمان شيَوة كةسى لة
ياسا دةرضوة .وة ئةكتةرةكانى
هةردوولا روثؤشكراون
بة روثؤشى جؤراو جؤر لةوانة
،ئاين،مةزهةب،نةتةوة،شؤرش
،خةبات، ....هتد. كةئةم ئةكتةرانة
جارى واهةية بة يةكيَك
لة مانة وةبطرة ضةنين
لة مانة روى خؤيان و كارةكانيان رِوثؤش
دةكةن.
ئامانجيان :
هة
ردوو لةتيرؤر و طةنةلَى
ئامانجيان هاوبةشة ئةويش
كؤكردنةوةى هةرضى زؤرترى
سةروةت و دةسةلآت و بةرذةوةنى
و نفوزة ،لة دةستى خؤياندا
،ضؤن؟ تيرؤرو وةك ريَبازيَك
بةدةست تيرؤريستانةوة
بةكارديَت بؤ ترس و تؤقاندن
و كوشتن، بؤ طةيشتن بة
و ئامانجانة ، ضونكة كةيةكيَك
هةرةشةى كوشتن يان هةرجؤريَكى
ترى ترس لة يةكيَكى تر
دةكات لةثيَناو ،يةكيَك
لة و ئامانجانةى سةرةوةية
، وة هةريك لةوانةش ثةوةندى
راستو خؤيان بةيةكةوة
هية ، ضونكة طةر تؤ دةسةلاَتت
زيادى كرد نفوزت زياددةكات
كنفوزت زياد بوو سةروةتت
زيددةكات ، يان هةر ئةلَقةيةكى
تربيَت . ئةمة لةلاى تيرؤر
لاى طةندةليش بةهةمان
شيَوة ئامانجةكان هةر
ئةوانةى سةرةوةن ،بةلام
لةطةندةلَى لةريَطةى
دزيي فيَلَ و ساختة و واسيتة
وة دةكريَت .واتة ئامانجيان
يةكة بةلاَم تةنها وةسيلةكان
هةنيَك جياوازة ثيَدةضيَت
لة هةنيَك كات زؤر ليَكضوشبن
.
مةترسيان:
طةندةلَى
و تيرؤر هةردووكيان يةكيَكن
لةطةورةترين كيَشةكانى
جيهانى نؤي ،كة توشى كؤمةلَطاو
حكومةتى وولآتةكان دةبيَت
.مةترسي تيرؤر لةسةر دوو
ئاستة ،طشتى وة تاك بةهةمان
شيَوة لة طةندةليشدا
.لة تيرؤر مةترسي طشتى
تيَكدانى بارى ئارامى
و لاوازكردنى دةسةلاَت
و كارى حكومةتة وة هةروةها
تيَكدانى بارى كارو ضالاكى
لة ولآَتة ،كة رِةنطدانةوةى
هةموو ئةمانةش لة سةر
تاكة؟ ئةو تاكةى كة بةشدار
نية لة و دووثرؤسةدا( طةندةلَى
و تيرؤر) ،وة بةشيَوةيةكى
راستةو خؤ لةسةر ئاستى
تاك مةترسى دروست
دةبيَت لة سةر طيانى تاك
بةكوشتنى راستة وخؤ لةلاين
تيرؤربستةوة وة بةشيَوةيةكى
ناراستة وخؤ لة لايةن
طةندةلَكارةوة،وةك خراثى
جؤرى شتةكان و ثرؤذةكان
كةرِؤذانة دبيَتة
هؤى طيان لة دةستدانى
ضةندين هاولاَتى مةترسى
طةندةلَية. كةواتة ليَرةوة
بؤمان دةركةوت كة طةندةلىَ
و تيرؤر هةمان مةترسيان
هةية ضى لةسةر ئاستى طشتى
بيَت يان تاك
دةرنجاميان:
طةر
هةردووكيان مةترسيةكانيان
وةك يةك بيَت بة بيَ طومان
دةرةنجاميشيان
هةر يةك دةرنجام دةبيَت
.دةنجامى هةردولا هاوشيَوةى
يةكن كة ئةوانيش دواخستنى
كؤمةلَطاو وةستاننى هيَلَة
سةرةكيةكانى ذيانة ،
هيض جياوازيةك نابينم
لةنيَوان ئةو مةترسيانةى
كة لةسةر ثرؤسةيةكى ئاوةدانكردنةوةن
بةهؤى تيرؤرةوة ،وة ئةومةترسيانةى
لةسةر ثرؤذةيةكى ترة
بةهؤى طةندةلَيةوة ،
ضونكة دةرنجامى هةردوكيان
هةر فةشةلى ثرؤذةكةية
بطرة لة هى طةندةلَيدا
ثيَدةضيَت خراثتر بيَت
، ضونكة نةكردنى ثرؤذيةكى
فاشيل باشترة لة كردنى
،بةوةى كة ئةوثرؤذيةك
كةنةكراوة رؤذيَك ديَت
بكريَت ،بةلاَم ئةوةى
كراوة ،نة ئةوةية ثرِؤذةبيَت
لة هةمانكاتدا جيَطةى
ثرِؤذةيةكيشى طرتووة
.
وةهةوةها
هةردوو لة طةندةلَى و
تيرؤر دةبنة هؤى دروستكردنى
بيَزارى و نةمانى متمانة
وهةولَى كؤض لةلاى هاولاَتيان
و بة تايبةتيش طةنجان
. ضونكة داهاتوى ذيانى
هةر هاولآتيةك لة بةر
رةحةمتى ئةم دوانةدا
ناديارو تاريكة .
بؤية
ليَرةوة دةطةينة ئةو
دةرنجامةى كة طةندةلَى
هيَندةى تيرؤر ترسناكة
و بطرة زؤر جار طةندةلَى
رِيَطة خؤشكةرى تيرؤرة
،وةيان ئةوةى لةدةرنجامى
ئةم دياردةية دةكةويَتةوة
تيرؤر مةبستيةتى، بؤية
دةبىَ ثيَش ئةوةى لةسنورةكان
بترسين كة تيرؤريستان
دةزةى ليَوة نةكةن لة
خؤمان بترسين كة كاريَك
نةكيةن كةسنورةكان بضوك
و بضوك و بضوكتر بكةينةوة.
ثيَشرةو
عةلى
.................................................................................................................................................